Geosmin

Yağmur sonrası toprak kokusu

Mikroorganizmanın yaydığı inanılmaz toprak kokusunun tabiatta bir dizi etki-tepki sonucunda bütünsel oluşumunu, atmosferdeki yıldırımların, nem ve ozonla elektriklenmesine bile katkı sağladığı ve doğada sporlanmayı teşvik ederek doğaya katkısı olduğu gerçeğidir.

Kuru ve çorak bir yaz sıcağından sonra bazı kurak dönemlerde yağmur damlaları, susuzluktan kavrulmuş toprağa ilk anda düşmesinden hemen sonra o muhteşem toprak kokusunun nasıl oluştuğu konusu, bir takım teorilere göre bitkiler tarafından salgılanan yağlı kil esaslı topraklar ve kayalar tarafından absorbe edildiği reaksiyon sonrası doğal döngünün mikroorganizmalar tarafından salgılanan bir metaboliti olduğu ve bu işlemin kimyasal olarak germakranoid seskiterpen ile birlikte kimyasal olarak değerlendirilen yan ürünü veya trans-1,10-dimentyl-trans-9-decalol ile havadaki moleküllerin bu eşsiz kokuyu etkileyen kimyasal özellik ortaya çıkması olarak kısaca özetlenebilir.

Geosmin

Develer bile bu güzel kokulu metabolitin çöldeki izlerini takip ederek su vahalarının kokusunu çok uzaklardan algılayabildiği bu moleküller, ayrıca pancarın nemli, köksü ve topraksı lezzetinden sorumlu olduğu ekili olduğu arazide bulunan topraktaki geosmin ile yakından ilişkilidir.

Toprağın karakteristik kokusu ilk olarak 1891 yılında Berthelot tarafından araştırılmış ve bu bileşiğin tam olarak ne olduğu ile ilgili detaylı araştırma geosmin'in yapısı 1965 yılında Gerber tarafından tanımlanmış ve belirlenmiş; daha sonra 1981 yılına kadar bu bileşiğin biyosentezi için deneyler yapılmış ve sonunda geosmin sentezi elde edilmiştir.

Parfümler için seyreltilmemiş saf geosmin kokusu ultra güçlü olduğundan dolayı genelde piyasada %1 seyreltilmiş formu satılan bu bileşen, yine de güçlü yapısından dolayı parfüm dozajlamalarında dikkatli kullanılmadığı takdirde parfümlerde ağır bir batak kokusu ve küflü saman benzeri bir aromayla başarısızlıkla sonuçlanacaktır.

Geosmin, parfümlerde neredeyse notaların tamamına etki eden akor olduğundan dolayı yasemin, amber, kehribar, vanilya benzeri notalarla oldukça iyi uyum sağlayarak yüksek yayılım vaat eden ilginç bir notadır.